نرخ بازگشت سرمایه یا ROI چیست و چگونه محاسبه می شود؟
7 دقیقه مطالعه
هر شخص یا مجموعه ای که برای کاری سرمایه گذاری می کند، به دنبال بازگشت سرمایه و سود آوری است. در هر سرمایه گذاری، آگاهی نسبت به بازدهی آن از اهمیت به سزایی برخوردار است. نرخ بازگشت سرمایه یکی از ابزارهایی است که می توان بازده سرمایه گذاری را از طریق آن محاسبه کرد.
در این مقاله قصد داریم به این سوال که «نرخ بازگشت سرمایه یا ROI چیست و چگونه محاسبه می شود؟» پاسخ دهیم و کاربرد و مزایا و معایب آن را باهم بررسی کنیم. با ما همراه باشید.
نرخ بازگشت سرمایه چیست؟
همان طور که از نام آن مشخص است، نرخ بازگشت سرمایه یا Return on Investment ،که به اختصار به آن ROI می گویند، سود حاصل از هر سرمایه گذاری در کسب و کار است. این شاخص به صورت درصدی محاسبه و بیان می شود.
نرخ بازگشت سرمایه یکی از شاخص های کلیدی عملکرد و معیار هایی است که میزان موفقیت یک کسب و کار را نشان می دهد. حتی بسیار از کارشناسان و متخصصان معتقدند زمان تدوین استراتژی های بازاریابی و تبلیغات، به ویژه در حوزه دیجیتال مارکتینگ، باید نرخ بازگشت سرمایه را به عنوان یک معیار اصلی در نظر گرفت و استراتژی را براساس آن تدوین کرد.
اگر بخواهیم ساده بگوییم ROI چیست، شاید بهترین تعریف برای نرخ بازگشت سرمایه، نسبت سود حاصله به میزان هزینه و سرمایه پرداخت شده باشد. البته سود به دست آمده ممکن است تنها جنبه مالی نداشته باشد و شامل موارد غیرمالی مانند برند سازی شود، ولی به صورت کلی منظور از محاسبه نرخ بازگشت سرمایه، درآمد و سود آوری مالی کسب و کار است.
تبلیغات، سرمایه گذاری است و نمی توان آن را از اولویت های کاری خارج کرد، ولی بی تردید در دنیای امروز که هر هزینه ای باید حساب شده باشد و وقتی دست کسب و کارها به ویژه استارتاپ ها برای هزینه کردن باز نیست، طبیعی است که بخواهند سرمایه خود را به بهترین شکل هزینه کنند. بنابراین اینجاست که نرخ بازگشت سرمایه (ROI) اهمیت بسیار زیادی پیدا می کند.
به کمک ROI نه تنها می توانیم ببینیم هزینه های تبلیغاتی صرف چه موضوعاتی شده و چگونه این هزینه ها باید خرج شود، بلکه می توانیم عملکرد تیم بازاریابی را نیز بسنجیم و ببینیم تا چه اندازه توانسته اند بهینه عمل کنند.
همچنین ROI برای تحلیل سرمایه گذاری ها و تصمیم گیری های بعدی در کسب و کار مورد استفاده قرار می گیرد.
فرمول نرخ بازگشت سرمایه:
نرخ بازگشت سرمایه، با کم کردنِ هزینه از درآمد کل و تقسیم آن بر هزینه کل به دست می آید.
محاسبه نرخ بازگشت سرمایه (ROI) به سادگی انجام می شود اما در عین حال می تواند پیچیده نیز باشد. زیرا هزینه و درآمد کل برای هر فرد می تواند متفاوت باشد. شاید برای یک مدیر، به جای درآمد و هزینه در این فرمول، فروش خالص و هزینه‌ی کالای فروخته شده مطرح باشد.
یا یک سرمایه گذار که دید جهانی تری دارد، از کل فروش و همه هزینه هایی که در فرآیند تولید و فروش محصول پرداخت شده اند، استفاده کند.
پس هیچ معادله‌ی استاندارد و واحدی برای محاسبه نرخ بازگشت سرمایه (ROI) وجود ندارد. مهم دانستن این نکته است که سودها درصدی از درآمد هستند. برای درک صحیح نسبت (ROI)، باید بفهمید که چه درآمدها و هزینه هایی در این معادله استفاده می شوند.
پیشنهاد می کنم مقاله رابط کاربری (UI) و تجربه کاربری (UX) چه تفاوتی با هم دارند؟ را هم مطالعه کنید.
مثال:
حالا که متوجه شدید معادله استانداردی برای محاسبه نرخ بازگشت سرمایه وجود ندارد، بیایید بدون ورود به بخش های هزینه و درآمد، نگاهی به فرمول اولیه بیندازیم.
یک کارگزار فرضی بورس را در نظر بگیرید. اشکان دلال سهام است و تخصصش سهام کم ارزش است، یعنی سهامی که در بازار غیر رسمی سهام و با بهای بسیار کمی برای هر سهم معامله می شود و معمولا هم ریسک بالایی دارد.
او سال گذشته 500 سهم، هر کدام به ارزش 1000 تومان از سهام فلزات مایع را خریداری کرد که سرمایه گذاریِ مخاطره آمیزی بود. امروز و پس از گذشت یک سال، ارزش هر سهم آن در بازار 3500 تومان است. اشکان سهامش را می فروشد و از فرمول محاسبه نرخ بازگشت سرمایه برای محاسبه عملکردش استفاده می کند.
همان طور که می بینید، نرخ بازگشت سرمایه اشکان 2.5 یا 250 درصد است. این یعنی به ازای هر 1000 تومانی که در شرکت فلزات مایع سرمایه گذاری کرده، 2500 تومان سود به دست آورده است. این سرمایه گذاری فوق العاده خوبی بوده، چون سرمایه اولیه را 2.5 برابر کرده است.
حالا می توانیم انتخاب خوب اشکان در سرمایه گذاری روی فلزات مایع را با انتخاب دیگرش مبنی بر سرمایه گذاری در شرکت تجهیزات پزشکی مقایسه کنیم. در این سرمایه گذاری، اشکان 100 سهم، هر کدام به ارزش 1000 تومان خرید و هر سهم را 1250 تومان فروخت.
در این خرید، نرخ بازگشت سرمایه اشکان تنها 25 درصد یا 0.25 بود. البته این هم بازگشت سرمایه خوبی است، اما با سرمایه گذاری روی فلزات مایع، قابل مقایسه نیست.
کاربرد های محاسبه ROI:
- محاسبات ROI در عین سادگی که دارد، می تواند به سرمایه گذار کمک کند تا تصمیم بگیرد که آیا باید از فرصت سرمایه گذاری پیش آمده استفاده کند یا خیر؟
- این محاسبه همچنین می تواند گزارشی از عملکرد یک سرمایه گذاری از روزی که شروع شده تا به امروز باشد.
- استفاده از فرمول ROI به یک سرمایه گذار کمک می کند تا بتواند سرمایه گذاری های کم بازده را از سرمایه گذاری های با عملکرد بالا جدا کند.
- با این رویکرد، سرمایه گذاران و مدیران می توانند سرمایه گذاری خود را بهینه کنند و از نتیجه آن هم اطمینان تقریبی داشته باشند.
مزایا و معایب ROI:
هر شاخصی می تواند مزایا و معایب خودش را داشته باشد و محاسبه آن نیز شما را دچار چالش کند. نرخ بازگشت سرمایه (ROI) نیز از این قاعده مستثنی نیست و مزایا و معایبی دارد.
اگر بخواهیم مزایای سنجش دقیق نرخ بازگشت سرمایه را بیان کنیم، می توانیم به مهم ترین موارد زیر اشاره داشته باشیم:
- سنجش کیفیت و میزان خروجی و سود حاصله در ازای هزینه و سرمایه گذاری انجام شده
- ارزیابی عملکرد تیم بازاریابی در بهینه سازی هزینه ها و صرفه جویی در ازای گرفتن بهترین نتایج
- بررسی میزان پتانسیل و ظرفیت برنامه های بازاریابی برای بازگشت سرمایه در کوتاه یا بلند مدت
- سنجش عملکرد پلن های مختلف بازاریابی و نحوه تعامل مشتریان و مخاطبان
- بررسی میزان ارزش یک مشتری در طولانی مدت
- ارائه محصولات جدید متناسب با سیاست های درآمدی و سود آوری کسب و کار
اما در مورد مهمترین معایب ROI می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اشتباه محاسباتی در ROI می تواند باعث گمراهی مدیران در سرمایه گذاری شود.
- مشکل در محاسبه دقیق سود حاصل از برخی کمپین ها و مشتری ها
- مشکل در تعیین میزان اثر گذاری بعضی از روش های تبلیغاتی
- اشتباه در تشخیص منبع تبدیل کاربر به مشتری
حرف آخر
نرخ بازگشت سرمایه (ROI) یک شیوه ساده و آسان برای اندازه گیری میزان سود آوری یک سرمایه گذاری است. هر چند این شاخص ساده به نظر می رسد ولی می توان آن را برای بیشتر مواردی که مربوط به سرمایه گذاری و جذب سرمایه هستند، به کار برد. به همین دلیل، محاسبه نرخ بازگشت سرمایه برای سرمایه گذاران و صاحبان سرمایه، امری ضروری محسوب می شود.
نمی توان ادعا کرد که روش های محاسبه نرخ بازگشت سرمایه یا ROI دقیق هستند. همه این روش ها به شما کمک می کنند تا به یک تقریب مناسب از وضعیت خود برسید. در کنار این روش، لازم است از روش هایی که به بررسی دقیق تر اوضاع کمک می کنند هم استفاده کنید.
اگر پیشنهادی در این باره دارید، خوشحال می شویم در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید.